از زمان ظهور و گسترش اینترنت و استفاده‌ی گسترده از فضاهای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و با توجه به الکترونیکی شدن اکثر کارهای روزمره و بانکی، سودجویان نیز دست به کار شدند و با ترفند‌های متفاوتی سعی در فریب افراد و سرقت مالی و یا سوء استفاده از آن‌ها  دارند. در ایران به خصوص در ماه‌های آخر سال و با توجه به گردش مالی بالایی که  به دلیل پایان سال وجود دارد، این کلاهبرداری‌ها به اوج خود می‌رسند. کلاهبرداران اینترنتی راه‌های مختلفی را برای فریب افراد و گرفتن پول از آن‌ها به کار می‌گیرند که در این مقاله با مطرح کردن برخی از این روش‌ها و تجارب افراد در رابطه با این مسائل، سعی در آگاهی رسانی به شما داریم. 

شگرد اول: درخواست کمک

یکی دیگر از شیوه‌های کلاهبرداری به گزارش شاکیان، دریافت تماس در واتساپ از جانب دوستان و آشنایان است. به گفته سرهنگ جهانشیری، اکثر کلاهبرداران دارای هوش بالایی هستند. بسیاری از آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی با دسترسی به شماره‌تلفن و پروفایل اعضای گروه‌ها، عکس آن‌ها را برداشته و در پروفایل خود قرار می‌دهند.

پس از آن با یکی از اعضای گروه تماس گرفته و فرد که با دیدن عکس پروفایل فکر می‌کند یکی از دوستانش با او تماس گرفته، تلفن او را پاسخ می‌دهد. با جواب این تلفن، فرد کلاهبردار از فرد تقاضای پول کرده و ادعا می‌کند که نیاز فوری به پول دارد.

فرد موردنظر که فکر می‌کند دوست او نیاز به پول دارد، مبلغ درخواست شده را به‌حساب او واریز می‌کند. بعد از آن است که متوجه می‌شود قربانی یک کلاهبرداری شده است.

شگرد دوم: شما برنده شده‌اید

یکی از شاکیان شگرد جدید کلاهبرداران در پلیس فتای خراسان رضوی اینگونه ماجرای کلاهبرداری از حسابش را تعریف کرده: «چند روز پیش فردی از طریق واتساپ با من تماس گرفت. پروفایل تماس‌گیرنده، آرم صداوسیما بود و او می‌گفت که من برنده جایزه ۹ میلیون‌تومانی پویش در خانه بمانیم شده‌ام.» 

همچنین او در ادامه گفته است: 

«تماس‌گیرنده می‌گفت که از برنامه زنده تلویزیونی تماس می‌گیرد و مهمان برنامه آنها وزیر بهداشت است. او مدعی شد که شماره‌ تلفن من برنده قرعه‌کشی جایزه ۹ میلیون‌تومانی پویش در خانه بمانیم شده است. بعد پرسید که آیا این جایزه را به‌صورت نقدی می‌خواهید یا اینترنت رایگان یکساله. من که خوشحال شده بودم، گفتم نقدی و او از من خواست یک بانک انتخاب کنم، یک شماره‌ حساب، شماره کارت عابربانک و همچنین کد ملی‌ام را بدهم. تماس‌گیرنده می‌گفت که باید از طریق کد ملی استعلام کنند که شماره‌ تلفن به نام خودم است یا نه و اگر به اسم خودم نباشد باید به پیشخوان دولت بروم و شماره‌ تلفن را به نام خودم بزنم تا جایزه به من تعلق بگیرد.»

کلاهبردار با این حرف‌ها سعی داشته تا اعتماد کاربر را جلب کرده و او باور کند که واقعاً برنده این جایزه شده است. شاکی در ادامه گفته است:

«کد ملی‌ام را به همراه شماره‌حساب و شماره کارت عابر بانکم ارسال کردم. بعد آن مرد گفت که تعدادی کد برایم پیامک می‌شود که باید آنها را برایش بفرستم تا ۹ میلیون تومان به‌حسابم واریز شود. من هم کدها را برای او فرستادم اما دقایقی بعد متوجه شدم که همه موجودی حسابم خالی شده است.»

سرهنگ جواد جهانشیری، رئیس پلیس فتای خراسان رضوی، در این مورد گفته است:

«متاسفانه کلاهبرداران با این شگرد تازه، افراد زیادی را فریب داده‌اند. آنها پس از دریافت شماره‌ حساب، شماره کارت عابر بانک و کد ملی طعمه‌هایشان، بلافاصله اقدام به فعال‌ کردن اپلیکیشن اینترنت بانک آنها می‌کنند. هنگام فعال‌شدن اینترنت بانک و همچنین انتقال وجه، کدهای ایمنی و رمز یکبارمصرف به موبایل صاحب حساب پیامک می‌شود و اینها همان پیامک‌هایی هستند که کلاهبرداران از مال‌باختگان خواسته بودند آنها را برایشان ارسال کنند. کلاهبرداران با این شگرد ساده به اپلیکیشن اینترنت بانک طعمه‌هایشان دست پیدا کرده و اگر پولی در حساب باشد، آن را سرقت کرده و اگر حساب خالی باشد، از آن به‌عنوان حساب واسط برای پول‌شویی و کلاهبرداری‌های دیگر استفاده می‌کنند.»

شگرد سوم: دوست قلابی

دست‌یافتن به پروفایل شبکه‌های اجتماعی افراد، از جدیدترین ترفندهای کلاهبرداران اینترنتی است. اتفاقی که مدتی پیش برای دو پزشک معروف مشهدی افتاد و ۳۰۰ میلیون از حساب آن‌ها برداشت شد، ازاین‌دست کلاهبرداری‌ها است.

طبق توضیح یکی از شاکیان این ماجرا، یکی از همکاران او مدتی پیش از طریق واتساپ به او پیامی ارسال کرد با این مضمون: «سلام. چند لحظه دیگر پیامکی برایت می‌آید و لطفاً آن را برایم فوروارد کن.» به دلیل این‌که عکس همکار او در پروفایل بود، او به این موضوع شک نکرده و کدی که برایش ارسال شد را به همان شماره فوروارد کرد.

چند روز بعد بود که متوجه شد از او کلاهبرداری شده است. سرهنگ جهانشیری در این مورد گفته است:

«فرد کلاهبردار با به‌دست‌آوردن عکس یکی از همکاران پزشک معروف، آن را در پروفایل خود قرار داده و از این طریق توانسته بود او را فریب بدهد. او که می‌دانست پزشک معروف یک صفحه تلگرامی با ۵ هزار نفر دنبال‌کننده دارد، تلگرام او را روی گوشی خود راه‌اندازی کرده بود و پیامکی که به تلفن همراه پزشک معروف فرستاده شده بود، در حقیقت کد شناسایی برای ورود به صفحه تلگرام بود. به همین دلیل وقتی شاکی این پیامک را برای فرد کلاهبردار فوروارد کرده بود، وی توانسته بود به‌راحتی کنترل صفحه تلگرام او را به دست بگیرد. او سپس شروع به ارسال پیام برای افرادی کرده بود که دنبال‌کننده صفحه تلگرام پزشک معروف بودند. سپس به بهانه مختلف از قبیل این‌که نیاز فوری برای کمک به یک بیمار بی‌پول دارد، از دنبال‌کننده‌ها خواسته بود هر مبلغی که در توان دارند به شماره کارتی که اعلام کرده بود واریز کنند. به‌این‌ترتیب اعضای صفحه تلگرامی پزشک معروف به‌راحتی فریب‌خورده و مبالغ هنگفتی را به‌حساب مرد کلاهبردار واریز کرده بودند و این فرد توانسته بود با این شگرد و سوءاستفاده از ۲ پزشک معروف، ۳۰۰ میلیون تومان کلاهبرداری کند.»

چگونه فریب نخوریم؟

طبق گفته رئیس پلیس خراسان رضوی، در این زمان که کلاهبرداران با استفاده از ترفندهای جدید و متفاوت سعی در فریب افراد مختلف دارند، ما باید برای مقابله با آن‌ها جهت افزایش آگاهی شهروندان نسبت به این شگردهای جدید اقدام کنیم.

به این نکته توجه کنید که تلویزیون یا رادیو هیچ‌گاه برای برقراری تماس با مخاطبین خود از واتساپ یا تلگرام استفاده نمی‌کنند. اگر روزی در این شرایط قرار گرفتید، دقت کنید که هیچ‌وقت کدهای ناگهانی که به شما ارسال می‌شود را برای فرد دیگری نفرستید. زیرا این کدها ممکن است رمز یک‌بارمصرف بانکی، کد راه‌اندازی اینترنت بانک یا کد ورود به شبکه‌های اجتماعی شما باشند.

اگر به همین نکات ساده دقت کنید، به‌راحتی می‌توانید از قربانی شدن توسط کلاهبرداران جلوگیری کرده و اموال خود را در امنیت کامل حفظ کنید. در صورت انجام کلاهبرداری، پروسه پیگیری و دریافت پولتان بسیار سخت و زمان‌بر است و در بیشتر مواقع ممکن است هیچ‌وقت نتوانید پول خود را برگردانید.